Abstract

Creatieve Fotografie (6)  Abstract 

door Brigitte van Krimpen

In dit 6e artikel  van de reeks Creatieve fotografie ga ik het hebben over abstracte natuurbeelden. Wat is dat nu precies abstract? 

Er zijn in de natuur zoveel interessante onderwerpen te fotograferen die eigenlijk helemaal niet herkenbaar zijn als onderwerp, abstract is dus eigenlijk iets dat je niet direct kunt zien of waarvan je niet direct ziet wat het voorstelt. Als je alle herkenbare items weghaalt blijven slechts kleuren, vormen en licht over. Wanneer je eenmaal anders naar de dingen gaat kijken, zie je ineens hele interessante composities ontstaan. Je gaat onderwerpen anders bekijken en probeert daarna de essentie ervan vast te leggen. Dit betekent wel dat je nog beter moet nadenken over je compositie. Het leuke is dat het mogelijk is in alle seizoenen en dat je ook gewoon in je achtertuin kan blijven als je niet ver weg wilt. 

Niet alleen in de fotografie wordt gebruik gemaakt van abstractie, in de kunst was men hier al veel eerder mee bezig, denk aan de schilderijen van Piet Mondriaan die zijn tijd ver vooruit was. Als voorbeeld het volgende: 

Als het Gemeentemuseum Den Haag in 1935 feestelijk wordt geopend, hangt er in een van de trapportalen een ruitvormig schilderij, wit met vier gele lijnen. Op de achterkant staan aanwijzingen, hoe men het schilderij dient vast te houden en op te hangen, hoe om en op welke hoogte. Maar het schilderij was zo vooruitstrevend, dat men dan nog niet precies weet waar het op te hangen. Dus zo eindigt Piet Mondriaans Compositie met Gele Lijnen (1933), samen met abstracte doeken van enkele andere moderne kunstenaars, in het trapportaal."

 Bron: https://www.gemeentemuseum.nl/nl/deelcollectie/mondriaan 

Wat ik hier eigenlijk mee wil zeggen is: Wees niet te bang dat je foto´s te vooruitstrevend zijn. Creatief bezig zijn betekent vernieuwend. Niet iedereen zal misschien je foto´s mooi vinden of er al gewend aan zijn, maar blijf gewoon bij  jezelf; tenslotte moet je er zelf het meeste plezier aan beleven en dan ben je op de goede weg. 

Vormen, kleuren, structuren en licht (helderheid)  zijn dus de 4 basis items die je overhoudt als al het andere herkenbare uit de foto wordt weggehaald. Je toont de kijker dus eigenlijk een beeld van je eigen verbeelding als fotograaf. Het grappige is dat verschillende mensen andere dingen kunnen zien in jouw abstracte foto. Eigenlijk prikkel je de verbeelding van de kijker. Je kunt met abstracte foto’s ook bepaalde emoties overbrengen. Het gebruik van de kleuren in de opname zijn hier een voorbeeld van. Een foto met rode tinten wekt heel andere emoties op dan die met blauwe tinten. 

Basis items: 

• Vormen:       Rond, ovaal, vierkant, strakke lijnen, golvende lijnen etc.
• Licht:            Helder, donker, hard, zacht  (zon/bewolkt)
• Kleuren:       Warm (rood), koel (blauw)
• Structuur:    Glad, rimpelig, harig, hard, zacht

 Behalve bovengenoemde zaken is de compositie van een abstracte foto heel belangrijk.  Denk bijvoorbeeld aan de vlakverdeling van je kleuren, hoe lopen de lijnen en wat voor patronen zie je. Hierbij kun je natuurlijk gebruik maken van allerlei bekende foto regels, maar ik ben van mening dat je deze zeker moet kennen maar er ook wel eens vanaf mag stappen. Dat een foto fijn oogt en mensen er langer naar blijven kijken is veel belangrijker dan welk regeltje je hebt toegepast. Bekende foto regels: 

• Gulden snede
• Regel van derden
• Kijkruimte
• Voorgrond / achtergrond en diepte
• Patronen en herhaling

 Abstracte fotografie is eigenlijk best een ruim begrip, wat de ene persoon abstract vindt gaat de andere nog niet ver genoeg, maar dat geldt natuurlijk voor alle vormen van creatieve fotografie. Je moet er ook langzaam in groeien en verlegt daarbij ook regelmatig je grenzen. En over smaken valt niet te twisten, dat zal altijd persoonlijk zijn zoals in alle andere vormen van fotografie en kunst. Het is ook niet altijd nodig om niets herkenbaars in beeld te brengen, soms is het juist fijn om nog net iets substantieels van het onderwerp aanwezig te laten. 

Abstractie kan je vinden in verschillende disciplines; dat kan zijn landschap, maar ook macro. Juist dingen heel dichtbij halen waaraan je normaal voorbij loopt kunnen heel verrassende beelden. geven.   Je kunt gebruik maken van verschillende technieken om tot een abstract beeld te komen.  Bijvoorbeeld : 

• Diafragma voorkeuze:          Alles lekker scherp of juist een beperkte scherpte
• Sluitertijd voorkeuze:           Een strak scherp lijnen beeld of juist een bewogen beeld zoals ICM
• Kleurgebruik:                         Complementair of 50 tinten van dezelfde kleur
• Objectief /afstandskeuze:    Standaard lens, tele of macro objectief

  Hieronder een aantal voorbeelden van abstracte foto’s (en nogmaals wat de één abstract vindt gaat de ander nog niet ver genoeg), dus het motto is :  ga lekker experimenteren.   

De uitgelichte foto is gemaakt januari jl. in de Rode Zee bij Hurghada - Egypte. Tijdens het snorkelen in ondiep water kwam ik prachtige kleuren en reflecties tegen op de zandbodem die afkomstig waren van de rimpels op het wateroppervlakte boven mij in combinatie met de ribbelstructuur van het zand zelf. De opname is gemaakt met een Olympus Tough TG-5 met ISO 100, sluitertijd 1/320 en F 8.0 met een objectief van 4.5 mm. Een camera waarmee je zo het water in kan springen en die tot zeker 10 meter diepte waterdicht blijft. 

In de nabewerking in Photoshop zijn de structuren en contrasten wat versterkt, het beeld deels uitgesneden en gesolariseerd met behulp van NIK filters.  Solarisatie en pseudo-solarisatie waren vroeger een bekend begrip in de doka (donkere kamer) bij het afdrukken van foto’s maar zijn tegenwoordig een beetje in de vergetelheid geraakt.  In het kort komt het erop neer dat je min of meer de kleuren omdraait die je ziet en in dit geval dus niet met chemicaliën maar m.b.v. van een filter in Photoshop.   

Tip: Ga eens naar een museum en laat je inspireren door kunstenaars zoals Gaudi, Renoir, Dali, Gauguin en Magritte. 

Ik daag jullie uit om veel te experimenteren de komende tijd en ben benieuwd naar al die mooie foto’s in de categorie creatieve & experimentele Fotografie  van Deel de Natuur   

Lees ook  : 

Creatieve fotografie 1  Creatieve fotografie

Creatieve fotografie 2   Teleobjectief

Creatieve fotografie 3   ICM

Creatieve fotografie 4   Licht & Bokeh

Creatieve fotografie 5   High key